Khi doanh nghiệp, hợp tác xã gặp phải tình trạng phá sản, việc xác định hành vi hợp pháp hay bất hợp pháp của các giao dịch và hoạt động mà doanh nghiệp thực hiện trong quá trình này trở nên vô cùng quan trọng. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến quyền lợi của các chủ nợ mà còn liên quan đến sự tuân thủ các quy định của pháp luật về phá sản. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ phân tích một tình huống cụ thể để làm rõ những hành vi nào là hợp pháp và những hành vi nào là bất hợp pháp sau khi có quyết định mở thủ tục phá sản.
Các hành vi hợp pháp và bất hợp pháp theo quy định của pháp luật về phá sản
Khi doanh nghiệp bị tuyên bố phá sản, họ phải tuân thủ các quy định rất nghiêm ngặt về việc xử lý tài sản, thanh toán nợ và các hoạt động khác. Các hành vi của doanh nghiệp sau khi có quyết định mở thủ tục phá sản sẽ được pháp luật quy định cụ thể trong Luật phá sản 2014.
1. Hành vi hợp pháp sau khi có quyết định mở thủ tục phá sản
Theo quy định tại Điều 49 của Luật Phá sản 2014, doanh nghiệp phải báo cáo Quản tài viên, doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản trước khi thực hiện bất kỳ hoạt động nào có ảnh hưởng đến tài sản của doanh nghiệp hoặc nghĩa vụ nợ. Những hành vi hợp pháp mà doanh nghiệp được phép thực hiện bao gồm:
- Thanh toán khoản nợ phát sinh sau khi mở thủ tục phá sản: Các khoản nợ phát sinh từ thời điểm quyết định phá sản có hiệu lực được phép thanh toán, miễn là có sự đồng ý của Quản tài viên hoặc doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản.
- Trả lương cho người lao động: Doanh nghiệp vẫn có quyền trả lương cho người lao động trong quá trình giải quyết phá sản. Tuy nhiên, việc này phải được báo cáo và chấp thuận bởi Quản tài viên, doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản.
2. Các hành vi bị cấm sau khi có quyết định mở thủ tục phá sản
Trong khi có những hành vi được phép, Luật phá sản cũng chỉ rõ những hành vi bị cấm mà doanh nghiệp không được phép thực hiện trong giai đoạn này. Theo Điều 48 của Luật Phá sản 2014, những hành vi cấm bao gồm:
- Thanh toán nợ không có bảo đảm: Doanh nghiệp không được phép thanh toán các khoản nợ không có bảo đảm sau khi có quyết định mở thủ tục phá sản, trừ khi khoản nợ này phát sinh sau khi mở thủ tục phá sản hoặc là các khoản nợ cần thiết như trả lương cho người lao động.
- Cất giấu, tẩu tán tài sản: Việc chuyển nhượng, tặng cho hoặc cất giấu tài sản để tránh bị xử lý trong quá trình phá sản là hành vi vi phạm pháp luật và sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật.
- Chuyển khoản nợ không có bảo đảm thành nợ có bảo đảm: Việc thay đổi tính chất của khoản nợ từ không có bảo đảm thành có bảo đảm một phần bằng tài sản của doanh nghiệp là hành vi bất hợp pháp.
Phân tích các hành vi của công ty Y trong tình huống cụ thể
Trong tình huống mà công ty Y phải đối mặt với quyết định mở thủ tục phá sản, có hai hành vi cụ thể được thực hiện:
1. Thanh toán nợ 350 triệu đồng cho công ty cổ phần T
Vào ngày 22/6/2015, công ty Y đã thanh toán số nợ 350 triệu đồng cho công ty cổ phần T, đây là khoản nợ không có bảo đảm. Theo quy định tại Điều 48 của Luật Phá sản 2014, hành vi này là bất hợp pháp. Mặc dù công ty Y có thể đã có ý định thanh toán nợ, nhưng việc thực hiện giao dịch này khi đã có quyết định tuyên bố phá sản là vi phạm pháp luật. Pháp luật cấm thanh toán các khoản nợ không có bảo đảm sau khi có quyết định mở thủ tục phá sản, trừ một số trường hợp đặc biệt được phép.
Việc thanh toán khoản nợ này có thể làm giảm tài sản của công ty Y, ảnh hưởng đến quyền lợi của các chủ nợ khác trong quá trình giải quyết phá sản. Hơn nữa, hành vi này còn vi phạm quy định về việc ưu tiên thanh toán các khoản nợ có bảo đảm trước các khoản nợ không có bảo đảm.
2. Trả lương cho người lao động
Vào ngày 29/6/2015, công ty Y đã trả lương tháng 6 cho lao động làm việc tại công ty. Trong trường hợp này, hành vi trả lương có thể được coi là hợp pháp nếu công ty đã báo cáo với Quản tài viên hoặc doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản trước khi thực hiện hành vi này. Tuy nhiên, trong trường hợp công ty không báo cáo hoặc không có sự đồng ý từ các cơ quan có thẩm quyền, hành vi này cũng sẽ bị coi là bất hợp pháp.
Theo Điều 49 của Luật Phá sản 2014, việc trả lương cho người lao động trong thời kỳ phá sản là một trong những hoạt động được phép, nhưng điều kiện là phải có sự phê duyệt từ Quản tài viên hoặc doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản. Nếu công ty Y thực hiện việc trả lương mà không có sự đồng ý của Quản tài viên, thì hành vi này sẽ bị đình chỉ và cần được khôi phục lại tình trạng ban đầu.
Xem thêm: Xử lý tranh chấp tài sản khi doanh nghiệp, hợp tác xã có quyết định tuyên bố phá sản
Kết luận về hành vi hợp pháp và bất hợp pháp trong phá sản
Qua phân tích tình huống cụ thể của công ty Y, có thể thấy rằng:
- Thanh toán khoản nợ không có bảo đảm cho công ty cổ phần T là hành vi bất hợp pháp vì vi phạm các quy định cấm thanh toán các khoản nợ không có bảo đảm trong quá trình phá sản.
- Trả lương cho người lao động có thể là hành vi hợp pháp nếu công ty đã thực hiện việc báo cáo và được sự đồng ý của Quản tài viên hoặc doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản.
Do đó, trong mọi tình huống phá sản, các doanh nghiệp cần đặc biệt lưu ý đến việc thực hiện các giao dịch tài chính và các hoạt động khác theo đúng quy định của pháp luật mà Tư vấn Việt Luật vừa cung cấp để tránh gây thiệt hại cho các chủ nợ cũng như bị xử lý vi phạm pháp luật.